En wat als het thuis niet veilig is?

Corona niet het enige gevaar

Korte tijd geleden kwam de wereld zoals we die normaal ervaren krakend en abrupt tot stilstand. Vanwege besmettingsgevaar gingen alle scholen dicht. Dat is erg, voor iedereen. Maar het is zéker erg voor de kinderen waarvan de thuissituatie onveilig is.

Je veilige haven is dicht

Voor veel kinderen die onveilig opgroeien, is school juist de plek waar je je zorgen even kunt vergeten en gewoon kind zijn.[i] De plek waar de wereld wél structuur heeft en waar de volwassenen wel voorspelbaar zijn. Iets dat kinderen die te maken hebben met kindermishandeling missen. Onderschat daarom niet het effect van het sluiten van de scholen. Als je onveilig opgroeit is de leerkracht soms de strohalm waar je jezelf als kind aan vast kunt houden. De kalme, belangstellende volwassene die je op de been houdt en die jou echt ziet. In feite is deze crisis voor onveilig opgroeiende kinderen een nieuwe traumatische ervaring.

Wat kun je doen voor deze kinderen?

Hoewel je niet direct bij ze thuis kunt komen en geen direct contact in je klas hebt, kun je wel een kort lijntje houden.

• Bel het kind regelmatig op (eventueel extra vaak)
• Vertel hoe het kind met jou in contact kan komen als dat nodig is
• Vraag of het lukt om huiswerk te maken: wat gaat goed, wat gaat minder goed?
• Vraag of er iets is dat het kind nodig heeft
• Als je al gesprekken had met het kind over de situatie, informeer daar dan naar als het kind vrijuit kan praten.
• Als het kind niet kan of wil praten, maar wel zijn verhaal kwijt wil, laat het dan mailen of appen.
• Bespreek eventueel hulpbronnen zoals de kindertelefoon of (bij [v]echtscheiding villa Penido)

Wat kun je doen voor de ouders?

Natuurlijk willen ouders het beste voor hun kinderen. Toch kan de stress in gezinnen in deze periode hoog oplopen, waardoor er of geen aandacht voor de kinderen is of waarin de stress wordt afgereageerd op de kinderen. In een tijd waarin iedereen vrijwel opgesloten zit en op elkaars lip zit, neemt de stress alleen maar toe. Dat betekent dat mensen die al problemen hadden, deze problemen er nog eens bovenop krijgen. Als je van bepaalde gezinnen weet dat er iets aan de hand is, spreek dan ook regelmatig met de ouders tijdens deze lockdown.

• Vraag of je iets kunt doen voor deze ouders
• Wijs ook de ouders op de beschikbare hulpbronnen (bijv. deluisterlijn.nl 0900-0767)
• Wees een luisterend oor, zodat de ouder stoom kan afblazen
• Wijs de ouders op het belang van een   goede dagplanning: die neemt onrust weg bij het kind.

Wat als het mis gaat?

Het kind geeft aan dat de situatie thuis onhoudbaar is. Wat nu? Als een kind vertelt dat het mishandeld, verwaarloosd of misbruikt wordt, houd je dezelfde werkwijze aan die je normaal ook zou volgen. Bij acuut gevaar bel je natuurlijk 112. In andere gevallen: Volg de stappen van de meldcode of bel met Vooreenveiligthuis. (0800-2000). Je kunt ook op www.veiligthuis.nl kijken. Ook als je twijfelt kun je bellen. Vergeet niet om de situatie ook aan je directeur of intern begeleider te melden.

Besef dat veel van de kinderen die steun hadden aan jou toen ze naar school gingen, nu erg eenzaam zijn. Jouw steun kon op school al helpend zijn: in een tijd van isolatie doet je steun absoluut wonderen. Het zal niet zo voelen waarschijnlijk, maar de kinderen uit je klas die het thuis moeilijk hebben, zullen je later dankbaar zijn voor deze steun.

Verder kijken

In het boek "De traumasensitieve school" gaat Anton Horeweg uitgebreid in op deze thematiek: