Leeropbrengsten van internationalisering in het mbo: impact en vooruitzichten

Geplaatst op 22 augustus 2024

Internationalisering in het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) speelt een steeds belangrijkere rol in het voorbereiden van studenten op een globaliserende arbeidsmarkt. Door internationalisering kunnen leerlingen niet alleen hun vaktechnische kennis uitbreiden, maar ook hun culturele competententies ontwikkelen en hun internationale netwerk vergroten. Dit artikel onderzoekt de impact van internationalisering op de leeropbrengsten van MBO-studenten, de voordelen en uitdagingen, en biedt aanbevelingen voor een effectieve integratie van internationale elementen in het onderwijs.

Wat is Internationalisering in het MBO?

Internationalisering in het MBO verwijst naar het proces waarbij internationale elementen geïntegreerd worden in het onderwijsaanbod, met als doel studenten voor te bereiden op een steeds internationalere arbeidsmarkt. Dit kan op verschillende manieren worden gerealiseerd, zoals:

• Internationale Stageplekken: Studenten krijgen de mogelijkheid om stage te lopen bij bedrijven in het buitenland.
• Uitwisselingsprogramma’s: Leerlingen nemen deel aan uitwisselingsprogramma’s met scholen in andere landen.
• Taal- en Cultuureducatie: Onderwijsinstellingen bieden vakken en trainingen aan in vreemde talen en culturele vaardigheden.
• Internationale Gastdocenten: Invoeren van gastdocenten uit andere landen om diverse perspectieven te bieden.

Impact op Leeropbrengsten

1. Versterking van Professionele Vaardigheden

• Internationale Ervaring: Studenten die internationale stages of uitwisselingen hebben gehad, ontwikkelen praktische vaardigheden en kennis die direct toepasbaar zijn in een internationale werkomgeving. Dit omvat het leren omgaan met diverse werkculturen, internationale zakelijke normen, en het verbeteren van probleemoplossende vaardigheden in een globale context.
• Taalvaardigheid: Het gebruik van vreemde talen in een professionele setting verhoogt de taalvaardigheid van studenten. Dit is cruciaal voor hun toekomstige carrières, vooral in een wereldwijde arbeidsmarkt waar meertaligheid steeds waardevoller wordt.

2. Verbetering van Cultuureel Bewustzijn

• Culturele Competentie: Door blootstelling aan verschillende culturen leren studenten niet alleen over andere landen, maar ontwikkelen ze ook empathie en respect voor diverse culturele perspectieven. Dit draagt bij aan hun vermogen om effectief te communiceren en samen te werken met mensen uit verschillende culturele achtergronden.
• Global Mindset: Internationalisering helpt studenten een wereldwijde kijk te ontwikkelen, wat hen voorbereidt op het werken in een multiculturele en internationale omgeving.

3. Verhoogde Werkgelegenheidskansen

• Concurrentievoordeel: Studenten met internationale ervaring hebben vaak een concurrentievoordeel op de arbeidsmarkt. Werkgevers waarderen de vaardigheden en ervaringen die voortkomen uit internationale exposure, zoals aanpassingsvermogen, zelfstandigheid en interculturele communicatie.
• Netwerken: Internationaal contact helpt studenten bij het opbouwen van een netwerk dat waardevol kan zijn voor hun toekomstige carrière. Dit kan leiden tot jobkansen, zakelijke relaties en professionele mentorprogramma’s.

Voordelen van Internationalisering

1. Verrijking van Onderwijs

• Multidisciplinaire Inzichten: Internationalisering bevordert een multidisciplinaire benadering van leren door studenten bloot te stellen aan verschillende onderwijssystemen en pedagogische methoden. Dit verrijkt hun leerervaring en biedt hen nieuwe perspectieven op hun vakgebied.
• Innovatie en Creativiteit: De blootstelling aan diverse denkstijlen en oplossingen stimuleert innovatie en creatief probleemoplossend denken. Studenten leren om buiten de traditionele kaders te denken en innovatieve benaderingen te ontwikkelen.

2. Sociale en Persoonlijke Ontwikkeling

• Zelfstandigheid: Internationaal onderwijs en ervaringen bevorderen zelfstandigheid en zelfvertrouwen bij studenten. Ze leren om zich aan te passen aan nieuwe situaties, om te gaan met onzekerheid en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces.
• Globale Burgerschap: Studenten ontwikkelen een gevoel van wereldburgerschap en betrokkenheid bij mondiale kwesties. Dit draagt bij aan hun verantwoordelijkheidsgevoel en bewustzijn van internationale uitdagingen en mogelijkheden.

Uitdagingen en Obstakels

1. Financiële Barrières

• Kosten van Internationale Programma’s: De kosten van internationale stages, uitwisselingen en talenprogramma’s kunnen hoog zijn, wat een belemmering kan vormen voor sommige studenten. Het is belangrijk om financiële ondersteuning en beurzen beschikbaar te stellen om deze barrières te verlagen.
• Onzekerheid over Investering: Onderwijsinstellingen moeten vaak aanzienlijke investeringen doen om internationale programma’s op te zetten en te onderhouden. De kosten-batenanalyse van deze investeringen moet zorgvuldig worden overwogen.

2. Integratie in het Curriculum

• Curriculum Aanpassing: Het integreren van internationale elementen in bestaande curricula kan uitdagend zijn. Onderwijsinstellingen moeten hun curriculums herzien en aanpassen om internationale inhoud en activiteiten effectief op te nemen zonder de kerncompetenties van het vakgebied te ondermijnen.
• Opleiding van Docenten: Docenten moeten worden opgeleid om internationale elementen te integreren en om te gaan met de diverse behoeften van studenten die deelnemen aan internationale programma’s. Dit vereist aanvullende training en professionalisering.

Aanbevelingen voor Effectieve Internationalisering

1. Strategische Integratie

• Duidelijke Doelen: Stel duidelijke doelen en strategieën vast voor internationalisering die aansluiten bij de onderwijsvisie van de instelling en de behoeften van de studenten. Zorg ervoor dat de internationale elementen passen bij de leerdoelen en beroepsvereisten van de opleidingen.
• Curriculum Ontwikkeling: Ontwikkel curricula die internationale ervaringen en inhoud integreren, zoals internationale case studies, samenwerking met buitenlandse scholen, en projecten met een wereldwijde focus.

2. Ondersteuning en Begeleiding

• Financiële Ondersteuning: Bied financiële ondersteuning en beurzen aan om de kosten van internationale programma’s te verlagen en de deelname te bevorderen.
• Studentenbegeleiding: Zorg voor uitgebreide begeleiding en voorbereiding voor studenten die deelnemen aan internationale programma’s. Dit omvat taaltraining, culturele voorbereiding en praktische ondersteuning tijdens hun verblijf in het buitenland.

3. Partnerschappen en Netwerken

• Internationale Partnerschappen: Bouw sterke samenwerkingen op met internationale onderwijsinstellingen en bedrijven om de mogelijkheden voor internationale stages en uitwisselingen te vergroten.
• Netwerken en Samenwerking: Stimuleer samenwerking tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en overheidsorganisaties om een breed scala aan internationale kansen te bieden en de impact van internationalisering te maximaliseren.

Conclusie

Internationalisering in het MBO biedt aanzienlijke voordelen voor zowel studenten als onderwijsinstellingen. Het versterkt de professionele vaardigheden van studenten, vergroot hun culturele competenties en verhoogt hun werkgelegenheidskansen. Hoewel er uitdagingen zijn, zoals financiële barrières en curriculum integratie, kunnen deze worden overwonnen door strategische planning, financiële ondersteuning en sterke partnerschappen. Door internationalisering effectief te integreren in het MBO, kunnen onderwijsinstellingen bijdragen aan de ontwikkeling van goed voorbereide, wereldwijde burgers die klaar zijn om te slagen in een steeds internationaler wordende arbeidsmarkt.

Geraadpleegde bronnen

• Cedefop (2011). Mayor benefits in education and training follow study visits. http://www.cedefop.europa.eu/files/8034_en.pdf Luxemburg: Publications Office of the European Union.
• Erasmus+ (2018). Participant reports staf- en studentenmobiliteit. Den Haag: Nuffic. Geraadpleegd op 26 november 2018 van https://www.erasmusplus.nl/projectuitvoering/middelbaar- beroepsonderwijs/hulpmiddelen/participant-reports
• Europese ministers van beroepsonderwijs en -opleiding, de Europese sociale partners en de Europese Commissie (2010). Communiqué van Brugge over intensievere Europese samenwerking inzake beroepsonderwijs en -opleiding voor de periode 2011-2020. https://www.werk.be/sites/default/files/brugge_communique.pdf Brussel: EU.
• Klarenbeek, M. & Beekwilder, C. (2012). Betere docent door internationalisering? https://dspace.library.uu.nl /bitstream/handle/1874/250469/PGO- Betere%20docent%20 door%20internationalisering.pdf ?sequence=1 Utrecht: Centrum voor Onderwijs en Leren, Universiteit Utrecht.
• MBO Raad (2014). Visie MBO Raad op internationalisering in het mbo. https://www.mboraad.nl/sites/default/files/documents/visie-mbo-raad-op- internationalisering-in-het-mbo.pdf Woerden: MBO Raad.
• Nuffic (2017). Statistieken mbo mobiliteit. https://www.nuffic.nl/onderwerpen/mobiliteit-in-beeld/. Den Haag: Nuffic.
• Onderwijsraad (2016). Internationaliseren met ambitie. https://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/Internation aliseren-met-ambitie-scherm.pdf Den Haag: Onderwijsraad.
• Paronen, P. (2014). Evaluation and development tool for effective internationalisation of vocational education and training (Master’s thesis). https://www.theseus.fi/handle/10024/81169 Helsinki: HAAGA-HELIA University of Applied Sciences.
• Raad van de Europese Unie (2011). Council conclusions on a benchmark for learning mobility. www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/educ/126380.pdf Brussel: EU.
• Shaw, A., Shaw, K. & Blake, S. (2016) Examining Barriers to Internationalisation Created by Diverse Systems and Structures in Vocational Education and Training. http://www.pedocs.de/volltexte/2016/12389/pdf/IJRVET_2016_2_Shaw_et_al_E xamining_barriers.pdf International Journal for Research in Vocational Education and Training (IJRVET), 3(2), 88-105.
• Tran, L. T. (2013). Internationalisation of vocational education and training: A learning curve for teachers and learners. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1028315312469987 Journal of Studies in International Education, 17(4), 492-507.