Leesbevordering bij mbo-studenten: effectieve interventies voor verbetering van leesplezier en leesvaardigheid

Geplaatst op 13 augustus 2024

In het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) speelt lezen een cruciale rol in het academisch succes van studenten. Ondanks het belang van leesvaardigheid, kunnen veel MBO-studenten moeite hebben met het ontwikkelen van een plezierige en effectieve leeservaring. Dit artikel onderzoekt effectieve interventies voor het bevorderen van leesplezier en leesvaardigheid bij MBO-studenten en biedt praktische strategieën om de leeservaring te verbeteren.

Het Belang van Leesvaardigheid en Leesplezier

Leesvaardigheid is essentieel voor academisch succes en professionele ontwikkeling. Voor MBO-studenten is het beheersen van leesvaardigheden niet alleen belangrijk voor hun opleiding, maar ook voor hun toekomstige carrière. Leesplezier speelt een belangrijke rol in het motiveren van studenten om te lezen en hun leesvaardigheden te verbeteren. Hier zijn enkele redenen waarom leesvaardigheid en leesplezier belangrijk zijn:

• Academische Prestaties: Goede leesvaardigheid is cruciaal voor het begrijpen en verwerken van leerstof in diverse vakgebieden. Het beïnvloedt de prestaties in zowel theoretische als praktische onderdelen van de opleiding.

• Carrièreontwikkeling: In de beroepspraktijk is sterke leesvaardigheid nodig voor het begrijpen van instructies, rapporten en professionele communicatie.

• Persoonlijke Ontwikkeling: Leesplezier draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling en kan leiden tot een breder wereldbeeld en betere algemene kennis.

Uitdagingen bij Leesvaardigheid en Leesplezier in het MBO

MBO-studenten kunnen tegen verschillende uitdagingen aanlopen bij het ontwikkelen van leesvaardigheid en leesplezier:

• Gebrek aan Motivatie: Veel studenten vinden lezen saai of niet relevant voor hun toekomstplannen, wat hun motivatie om te lezen kan verminderen.

• Beperkte Leeservaring: Studenten die niet regelmatig lezen, missen mogelijk de ervaring en vaardigheden die nodig zijn om complexe teksten effectief te begrijpen.

• Onvoldoende Ondersteuning: Zonder gerichte ondersteuning kunnen studenten worstelen met leesstrategieën en begrijpen ze misschien niet hoe ze hun leesvaardigheden kunnen verbeteren.

Effectieve Interventies voor Leesbevordering

Om leesplezier en leesvaardigheid bij MBO-studenten te bevorderen, kunnen verschillende interventies worden toegepast. Deze interventies kunnen variëren van praktische leesstrategieën tot het creëren van een stimulerende leesomgeving.

1. Integratie van Leesstrategieën in het Curriculum

Het integreren van leesstrategieën in het curriculum kan helpen bij het verbeteren van de leesvaardigheid van studenten:

• Lezen als Onderdeel van Vakken: Maak lezen een integraal onderdeel van verschillende vakken door relevante teksten en artikelen op te nemen. Dit toont studenten hoe lezen wordt toegepast in hun specifieke vakgebied.

• Lezen met Doelstellingen: Stel duidelijke leesdoelen voor studenten, zoals het begrijpen van specifieke informatie of het analyseren van teksten. Dit helpt hen om gefocust te blijven en hun leesvaardigheden gericht te ontwikkelen.

• Strategieën voor Tekstbegrip: Onderwijs studenten specifieke leesstrategieën, zoals het identificeren van kernideeën, het maken van aantekeningen en het samenvatten van teksten. Dit kan hun vermogen verbeteren om informatie uit teksten te extraheren en te begrijpen.

2. Creëren van een Stimulans voor Leesplezier

Het bevorderen van leesplezier kan studenten helpen om een positieve houding ten opzichte van lezen te ontwikkelen:

• Keuzevrijheid: Bied studenten de vrijheid om boeken en teksten te kiezen die hen interesseren. Dit vergroot de kans dat ze met plezier zullen lezen en betrokken raken bij de leesactiviteiten.

• Leeskampen en Clubactiviteiten: Organiseer leeskampen, leesclubs of -groepen waar studenten samen kunnen lezen en bespreken. Dit creëert een sociale en ondersteunende omgeving voor lezen.

• Lezen in de Klas: Reserveer regelmatig tijd in de les voor vrij lezen of het delen van boeken en teksten. Dit kan helpen om lezen een reguliere en plezierige activiteit te maken.

3. Gebruik van Digitale Hulpmiddelen en Technologie

Digitale hulpmiddelen en technologie kunnen de leeservaring verrijken en moderniseren:

• E-books en Audioboeken: Bied toegang tot e-books en audioboeken, die flexibel en toegankelijk zijn. Dit kan vooral nuttig zijn voor studenten die moeite hebben met traditionele gedrukte teksten.

• Interactieve Leermiddelen: Gebruik interactieve leermiddelen zoals apps en online platforms die leesactiviteiten en -spelletjes aanbieden. Dit kan de betrokkenheid en motivatie van studenten verhogen.

• Digitale Leesgroepen: Creëer online leesgroepen waar studenten digitale teksten kunnen delen en bespreken. Dit biedt een platform voor discussie en samenwerking rond leesmateriaal.

4. Persoonlijke Begeleiding en Ondersteuning

Persoonlijke begeleiding kan een grote impact hebben op het leesrendement van studenten:

• Leessupport en Coaching: Bied individuele ondersteuning en coaching aan studenten die extra hulp nodig hebben bij het ontwikkelen van hun leesvaardigheden. Dit kan door middel van extra lesuren, tutoringsessies of online begeleiding.

• Feedback en Aanmoediging: Geef regelmatig feedback en aanmoediging aan studenten over hun leesprestaties. Positieve feedback kan hun zelfvertrouwen vergroten en hen motiveren om door te gaan met lezen.

• Mentorschap: Koppel studenten aan mentoren die hen kunnen begeleiden en ondersteunen bij hun leesdoelen. Dit kan een rolmodel bieden en de motivatie verhogen.

Evaluatie en Monitoring van Leesvoortgang

Regelmatige evaluatie en monitoring zijn essentieel om de effectiviteit van leesinterventies te beoordelen en aan te passen:

• Leestoetsen en Evaluaties: Gebruik leestoetsen en evaluaties om de voortgang van studenten te meten en om te bepalen welke interventies het meest effectief zijn.

• Feedback van Studenten: Verzamel feedback van studenten over hun leeservaringen en -voorkeuren. Dit kan helpen bij het aanpassen van interventies en het verbeteren van de leesondersteuning.

• Aanpassing van Strategieën: Pas leesstrategieën en -interventies aan op basis van de verzamelde gegevens en feedback. Dit zorgt ervoor dat de interventies blijven aansluiten bij de behoeften en voortgang van de studenten.

Conclusie

Leesbevordering bij MBO-studenten is een belangrijk aspect van hun academische en professionele ontwikkeling. Door het integreren van effectieve leesstrategieën, het creëren van een stimulerende leesomgeving, het gebruik van digitale hulpmiddelen en het bieden van persoonlijke begeleiding, kunnen studenten worden aangemoedigd om hun leesvaardigheden te verbeteren en plezier te beleven aan lezen. Regelmatige evaluatie en aanpassing van interventies zorgen ervoor dat de leesondersteuning aansluit bij de behoeften van de studenten en bijdraagt aan hun succes op lange termijn. Met de juiste aanpak kan lezen een waardevolle en plezierige activiteit worden voor MBO-studenten, wat hen voorbereidt op een succesvolle toekomst.

Geraadpleegde bronnen 

• Block, C.C., Parris, S.R., Reed, K.L., Whiteley, C.S. & Cleveland, M.D. (2009). Instructional approaches that significantly increase reading comprehension. Journal of Educational Psychology, 101(2), p. 262-281.
• Leesmonitor. (2020). Leesplezier stimuleren. Retrieved: 06-07-2020.
• Lemaire, C. (2004). Lezen doen we samen! De praktische consequenties van onderzoek naar leesgedrag en leesbevordering. Amsterdam: Stichting Lezen.
• Stalpers, C. (2020). De leeswereld van jongeren en jongvolwassenen. Amsterdam: Stichting Lezen.
• Stokmans, M. & Wolters, R. (2019). Lezen doe je samen: Hoe kan leeshonger gestimuleerd worden? Utrecht: Eburon.
• Tellegen, S. & Frankhuizen, J. (2002). Waarom is lezen plezierig? Utrecht: Eburon Academic Publishers.
• Van der Woud, L. & Elphick, E. (2017). De leesmotivatie van Nederlandse kinderen en jongeren: DUO Onderwijsonderzoek. Amsterdam: Stichting Lezen.
• Van Koeven, E. (2015). Je vak moet je doen, niet lezen. Amsterdam: Stichting Lezen.
• Van Koeven, E. & Schaafsma, F. (2019). Stilte, wij lezen hier. Vrij lezen op ROC Deltion College Zwolle. Amsterdam: Stichting Lezen.
• Van Steensel, R., Van der Sande, L., Bramer, W., Arends, L. (2017) Effecten van leesmotivatie-interventies. Uitkomsten van een meta-analyse. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam.