De relatie tussen ouderbetrokkenheid en leerresultaten: inzichten en strategieën

Geplaatst op 22 augustus 2024

Ouderbetrokkenheid wordt vaak genoemd als een cruciale factor voor het succes van leerlingen op school. Studies tonen aan dat leerlingen van wie ouders actief betrokken zijn bij hun onderwijs, beter presteren, meer gemotiveerd zijn en een positievere houding tegenover leren hebben. Dit artikel onderzoekt de relatie tussen ouderbetrokkenheid en leerresultaten, en biedt praktische strategieën voor scholen en ouders om deze betrokkenheid te versterken en zo de leerresultaten van leerlingen te verbeteren.

1. Het Belang van Ouderbetrokkenheid

Ouderbetrokkenheid kan op verschillende manieren worden gedefinieerd, maar in essentie verwijst het naar de mate waarin ouders betrokken zijn bij de educatieve ervaringen van hun kinderen. Dit kan variëren van deelname aan ouderavonden tot actief betrokken zijn bij huiswerk en onderwijsactiviteiten thuis. De voordelen van ouderbetrokkenheid zijn breed erkend en omvatten:

• Verbeterde Leerprestaties: Leerlingen van wie ouders betrokken zijn, laten vaak betere academische prestaties zien. Dit kan worden toegeschreven aan de extra ondersteuning en aanmoediging die zij thuis ontvangen.

• Verhoogde Motivatie en Zelfvertrouwen: Betrokken ouders dragen bij aan een positieve leerhouding bij hun kinderen. Leerlingen voelen zich gewaardeerd en gemotiveerd om hard te werken en hun best te doen.

• Betere Gedragsresultaten: Ondersteuning van ouders kan ook leiden tot verbeterd gedrag op school, omdat leerlingen beter kunnen omgaan met uitdagingen en stress door de stabiliteit en steun thuis.

2. Factoren die Ouderbetrokkenheid Beïnvloeden

De mate van ouderbetrokkenheid kan worden beïnvloed door diverse factoren, waaronder:

• Gezinsomstandigheden: Werkverplichtingen, sociaaleconomische status en gezinsstructuur kunnen van invloed zijn op de mate waarin ouders in staat zijn om betrokken te zijn bij het onderwijs van hun kinderen.

• Communicatie met School: De frequentie en kwaliteit van communicatie tussen school en ouders spelen een belangrijke rol. Effectieve communicatie kan helpen ouders op de hoogte te houden van de voortgang van hun kinderen en hen aanmoedigen om betrokken te raken.

• Culturele en Taalbarrières: Voor gezinnen met een andere culturele achtergrond of die een andere taal spreken, kan het een uitdaging zijn om betrokken te raken bij het onderwijs van hun kinderen. Scholen moeten hiermee rekening houden en passende ondersteuning bieden.

3. Strategieën voor Scholen om Ouderbetrokkenheid te Versterken

A. Effectieve Communicatie

• Regelmatige Updates: Zorg voor regelmatige en duidelijke communicatie over de voortgang van leerlingen, belangrijke data en schoolactiviteiten. Dit kan via nieuwsbrieven, e-mails en schoolwebsites.

• Persoonlijke Ontmoetingen: Organiseer persoonlijke ontmoetingen, zoals ouderavonden en voortgangsgesprekken, waar ouders direct kunnen communiceren met leerkrachten over de prestaties en behoeften van hun kinderen.

• Digitale Hulpmiddelen: Maak gebruik van digitale platforms en apps die ouders toegang geven tot informatie over de voortgang van hun kinderen en schoolactiviteiten.

B. Educatieve Workshops en Informatie

• Workshops en Trainingen: Bied workshops aan voor ouders over hoe ze hun kinderen kunnen ondersteunen bij huiswerk, leren en het ontwikkelen van studievaardigheden.

• Informatiemateriaal: Voorzie ouders van informatie en hulpmiddelen die hen helpen om effectieve leerstrategieën toe te passen en ondersteuning te bieden bij academische taken.

C. Betrekken bij Schoolactiviteiten

• Vrijwilligerswerk: Moedig ouders aan om als vrijwilliger deel te nemen aan schoolactiviteiten, zoals evenementen, lezingen en clubs. Dit bevordert een actieve rol in de schoolgemeenschap.

• Schoolcommissies: Betrek ouders bij schoolcommissies en adviesgroepen, waar ze kunnen bijdragen aan besluitvorming en beleidsontwikkeling.

D. Ondersteunen van Thuisonderwijs

• Onderwijsstrategieën: Bied ouders richtlijnen over effectieve onderwijsstrategieën en hoe ze een ondersteunende leeromgeving thuis kunnen creëren.

• Huiswerktips: Geef praktische tips over hoe ouders hun kinderen kunnen helpen bij huiswerk en studie, en hoe ze een positieve leeromgeving thuis kunnen bevorderen.

4. Strategieën voor Ouders om Betrokkenheid te Vergroten

A. Actieve Deelname

• Schoolactiviteiten: Neem deel aan schoolactiviteiten en ouderavonden om op de hoogte te blijven van de voortgang van je kinderen en om de schoolgemeenschap te ondersteunen.

• Dagelijkse Communicatie: Praat regelmatig met je kinderen over hun schooldag, huiswerk en eventuele uitdagingen die ze tegenkomen. Dit toont je betrokkenheid en biedt hen de mogelijkheid om over hun ervaringen te praten.

B. Ondersteuning bij Huiswerk

• Structuur en Routine: Zorg voor een gestructureerde routine voor huiswerk en studie, zodat je kinderen weten wat er van hen wordt verwacht en wanneer.

• Aanmoediging en Feedback: Moedig je kinderen aan en geef constructieve feedback over hun huiswerk en studie-inspanningen. Dit helpt hen gemotiveerd te blijven en hun vaardigheden te ontwikkelen.

C. Samenwerking met Leerkrachten

• Open Communicatie: Houd open communicatie met leerkrachten en vraag naar manieren waarop je je kinderen thuis kunt ondersteunen.

• Feedback en Suggesties: Geef feedback aan leerkrachten over hoe het onderwijs en de ondersteuning thuis kunnen worden verbeterd en deel suggesties voor hoe de school en ouders effectiever kunnen samenwerken.

5. Vooruitgang Monitoren en Evalueren

A. Evaluatie van Betrokkenheidsstrategieën

• Feedback Verzamelen: Verzamel regelmatig feedback van ouders en leerkrachten over de effectiviteit van betrokkenheidsstrategieën en communicatiekanalen.

• Succesmeting: Meet de impact van ouderbetrokkenheid op de leerresultaten door middel van beoordelingen en prestaties van leerlingen, en gebruik deze informatie om verbeteringen aan te brengen.

B. Aanpassing van Strategieën

• Continue Verbetering: Pas betrokkenheidsstrategieën aan op basis van feedback en evaluaties om de effectiviteit te verhogen en beter aan te sluiten bij de behoeften van leerlingen en ouders.

• Innovatie: Wees bereid om nieuwe benaderingen en technologieën te integreren die kunnen helpen om ouderbetrokkenheid te versterken en de leerresultaten te verbeteren.

Conclusie

Ouderbetrokkenheid is een essentiële factor voor het verbeteren van leerresultaten en het bevorderen van een positieve leeromgeving. Door effectieve communicatie, educatieve ondersteuning en actieve deelname kunnen scholen en ouders samenwerken om de academische en persoonlijke ontwikkeling van leerlingen te ondersteunen. Het is belangrijk dat zowel scholen als ouders proactief strategieën ontwikkelen en implementeren om de betrokkenheid te versterken en zo de leerprestaties van leerlingen te optimaliseren. Door gezamenlijke inspanningen en continue evaluatie kunnen onderwijsresultaten worden verbeterd en kan een sterke basis worden gelegd voor de toekomst van leerlingen.

Geraadpleegde bronnen

1 Ahmed, W, Minnaert, A., Werf, G. van der & Kuyper, H. (2010). Perceived social support and early adolescents’ achievement. The mediational roles of motivational beliefs and emotions. Journal of Youth and Adolescence. Vol. 39, no. 1, p. 36-46.
http://link.springer.com/article/10.1007/s10964-008-9367-7/fulltext.html
2 Bakker, J., Denessen, E., Dennissen, M. & Oolbekkink-Marchand, H. (2013). Leraren en ouderbetrokkenheid. Een reviewstudie naar de effectiviteit van ouderbetrokkenheid en de rol die leraren daarbij kunnen vervullen. Nijmegen: Radboud Universiteit. http://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/121840/121840-OA.pdf?sequence=1
3 Bakker, J. Denessen, E. & Brus-Laeven, M. (2007). Socio-economic background, parental involvement and teacher perceptions of these in relation to pupil achievement. Educational Studies, Vol. 33, No 2, p. 175-190.  https://www.researchgate.net/profile/Eddie_Denessen/publication/263752654_Socioeconomic_background_parental_involvement_and_teacher_perceptions_of_these_in_relation_to_pupil_achievement/links/543bc23e0cf204cab1db27a9.pdf
4 Beek, S., Rooijen, A. van & Wit, C. de (2007). Samen kun je meer dan alleen. Educatief partnerschap met ouders in primair en voortgezet onderwijs. Den Haag/’s-Hertogenbosch: Q*Primair/KPC Groep.
5 Carter, S. (2003). The impact of parent/family involvement on student outcomes. Eugene, OR:CADRE. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED476296.pdf
6 Desforges, C. Abouchar, A. (2003). The impact of parental involvement, parental support and family education on pupil achievements and adjustment: A literature review. London: Dfes.  http://bgfl.org/bgfl/custom/files_uploaded/uploaded_resources/18617/Desforges.pdf
7 Driessen, G., Smit, F. & Sleegers, P. (2005). Parental involvement and educational achievement. British Educational Research Journal, Vol. 31, No. 4, p. 509-532.  https://www.researchgate.net/profile/Geert_Driessen/publication/228654074_Parental_Involvement_and_Educational_Achievement/links/0912f50f2c22d59d51000000.pdf
8 Epstein, J. (1992). School and family partnerships. In: M. Akin (Ed.) Encyclopedia of Educational Research, (6th edition), p. 1139-1151. New York: Macmillan.
9 Jeynes, William. H. (2012). A meta-analysis of the efficacy of different types of parental involvment programs for Urban Students. Urban Education, 47(4) 706- 742). http://mnprek-3.wdfiles.com/local--files/research-studies/metaanalysis%
20of%20parent%20inv%20programs.pdf
10 Kloosterman, R., Notten, N., Tolsma, J., & Kraaykamp, G. (2011). The effects of parental reading socialization and early school involvement on children’s academic performance: A panel study of primary school pupils in the Netherlands. European Sociological Review, Vol. 27, No. 3, p. 291-306.
11 Smit, F., Sluiter, R. & Driessen, G. (2006). Literatuurstudie ouderbetrokkenheid in internationaal perspectief. Nijmegen: ITS. https://www.researchgate.net/profile/Geert_Driessen/publication/235963522_Literatuurstudie_ouder  betrokkenheid_in_internationaal_perspectief/links/0deec514d9464523ef000000.pdf
12 Trautwein, U., Niggli, A., Schnyder, I.,Ludtke, O. (2009). Between-teacher diferences in homework assignments and the development of student’s homework effort, homework emotions and achievement, Journal of Educational Psychology, 101(1), 176-189. http://doc.rero.ch/record/235692/files/34Trautwein_Niggli_Schnyder_Between.pdf
13 Vogels, R. (2002). Ouders bij de les. Betrokkenheid van ouders bij de school van hun kind. Den Haag: SCP.