Er is sprake van gecontroleerde motivatie als taken uitgevoerd worden om te voldoen aan verwachtingen, om beloningen te krijgen of om straffen te vermijden1. Het onderscheidt zich hiermee van autonome motivatie waarbij sprake is van handelen dat gestuurd wordt vanuit eigen waarden en interesses.
Gecontroleerde motivatie is motivatie die kan voortkomen uit externe of interne druk. Bij externe druk draait het om controlerende maatregelen die genomen worden door externen (leraren of ouders) om de motivatie te beïnvloeden. Denk hierbij aan de belofte van extra speel- of computertijd als een taak volbracht wordt.
Bij interne druk draait het om het vermijden van negatieve gevoelens zoals schaamte, schuld en angst of het krijgen van positieve gevoelens zoals trots en zelfwaarde. Deze interne druk kan leiden tot stress doordat het een verplichting is die de leerling zichzelf oplegt.
Bij leerlingen die minder goed in hun vel zitten en slechter presteren dan verwacht, kan sprake zijn van gecontroleerde motivatie.
1 Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78. doi: 10.1037110003-066X.55.1.68
Laatst geactualiseerd op 10 augustus 2022
Tekenen ter ondersteuning van je les
Intrinsieke motivatie en spel: de echte motor onder leren?
Betrokkenheid! - De sleutel tot beter leren - Marzano - Arja Kerpel
De lerende mens - Arja Kerpel
Motivatie - intrinsieke en extrinsieke motivatie - Machiel Karels
Zo vergroot je de motivatie van je leerlingen! - Jaap Versfelt
Vier inzichten over drijfveren voor leren - Wilfred Rubens
Hoe laat je intrinsieke motivatie groeien? - Dirk van der Wulp
Hoger leerrendement door vergroten autonome motivatie - Michel Verdoorn