De taalontwikkeling is de wijze waarop kinderen woorden en zinnen leren begrijpen en gebruiken. Taal bestaat uit diverse grammaticale en communicatieve regels. Bij de taalverwerving krijgt een kind inzicht hoe je deze regels gebruikt. De taalverwerving is onder te verdelen in de spraakontwikkeling en de taalontwikkeling, maar de begrippen taalverwerving en taalontwikkeling worden vaak door elkaar gebruikt.
De taalontwikkeling is onder te verdelen in:
- Taalinhoud, de semantiek.
- Taalvorm, de fonologie, morfologie en syntaxis.
- Taalgebruik, de pragmatiek.
Vanaf de geboorte tot ongeveer zeven jaar zijn kinderen bijzonder vatbaar om taal te leren. Wanneer de taalontwikkeling bij een kind anders loopt dan verwacht, kan er sprake zijn van een Taalontwikkelingsstoornis (TOS) of een taalontwikkelingsachterstand (TOA). Ook een combinatie van beide komt voor.
Zie verder:
Nederlands Centrum Jeugdgezondheid - Taalontwikkeling
Taalontwikkeling en gelijke kansen in de klas
Laatst geactualiseerd op 31 mei 2024
Mondeling taalgebruik en woordenschat in de klas
Specialist kleuterspel
Op zoek naar letters - de andere spelling- en grammaticadidactiek - Machiel Karels
Taalontwikkelingsstoornissen in de klas - Marleen Legemaat
Spellingonderwijs: pas als het kind er rijp voor is - Ewald Vervaet
Werkmap Begrijpend luisteren en woordenschat - Machiel Karels
Werkmap Fonemisch bewustzijn - Machiel Karels
Uitdagend en functioneel taalonderwijs - Machiel Karels
Ik snap het wel, maar niet zo snel…- Tips bij lage verwerkingssnelheid - Arja Kerpel
Zo ontdek ik het lezen! - Machiel Karels
Technisch lezen in een doorlopende lijn; een praktisch handboek voor de basisschool. - Paul Filipiak
Al pratend wijs; het belang van een goede vroege mondelinge taalvaardigheid - Paul Filipiak
Het meertalige kind - Paul Filipiak
Ondersteunend tekenen (bij TOS) - Marleen Legemaat
De invloed van de nederlandse taal op woordenschatontwikkeling: belangrijke overwegingen voor educatie - redactie
Big Data en leesplezier - Dick van der Wateren
Red de taal van de toetsenmaker! - Karen Heij
Taalonderwijs vraagt een rijke leeromgeving - Dolf Janson
Makkelijk en moeilijk lezen - Paul Filipiak
Grammatica is leuk! (deel 3) - Dolf Janson
Grammatica is leuk (deel 2) - Dolf Janson
Grammatica is leuk! (deel 1) - Dolf Janson
Taalonderwijs integreren in zaakvakken, hoe doe je dat? - Paul Filipiak
Communicatief woordenschatonderwijs - Paul Filipiak
Differentiëren binnen woordenschatonderwijs - Martie de Pater
NT2-onderwijs versterken via formeel en informeel leren - Sylvia Peters
Woordenschatonderwijs in de 21e eeuw: effectief en uitdagend (1) - Jos Cöp
Werkwoordspelling zonder ballast - Dolf Janson
Taal, daar draait het om! - Bea Pompert
Fonologisch gebaseerd leesonderwijs in het ZML - Anna Bosman
Begrijpend lezen als vak afschaffen? - Paul Filipiak
Het optimaliseren van begrijpend leesresultaten - Karin van de Mortel
Spelling en expliciete instructie - Anna Bosman
Fonologische vaardigheden van leerlingen in het ZML-onderwijs - Anna Bosman
Verbeter uw resultaten begrijpend luisteren, begrijpend lezen - Karin van de Mortel
Taal in alle vakken - De sleutel naar taalgericht onderwijs - Gerdineke van Silfhout
Leren spellen: de klanken bepalen de letters - Dolf Janson
Woordenschat uitbreiden bij begrijpend lezen en bij de zaakvakken - Paul Filipiak
Ouderbetrokkenheid in voor- en vroegschoolse educatie - Annemieke Top
Leesdorst lessen (2) - Acht valkuilen van leesmethodes - Paul Filipiak
Leesdorst lessen (1) - Tien tips voor een goede les - Paul Filipiak
Onduidelijk wat de Cito-woordenschattoets meet - Paul Filipiak
Hersenen en woorden in verbinding - Dolf Janson
Knikkers spelers en spel: tips voor woordenschatonderwijs. - Paul Filipiak
Begrijpend lezen is kwestie van denken - Karin van de Mortel
The Voice of vloeiend lezen als vliegwiel voor beter leesbegrip - Karin van de Mortel
Toetstekst als leesgenre Voorbereiding lees- en woordenschattoetsen - Karin van de Mortel
Tweetaligheid is geen probleem - Sieneke Goorhuis
Taalachterstand - Sieneke Goorhuis
Interactief voorlezen onder de loep - Sieneke Goorhuis
Rijk taalaanbod door spel - Sieneke Goorhuis
Taalontwikkeling bij het jonge kind - Sieneke Goorhuis
Letters leren: vandaag in staat, een leven lang paraat - Ewald Vervaet
Wat maakt woordenschatlessen effectiever? - Jos Cöp
Vijf onderwijskundige voorwaarden voor goed taal- en leesonderwijs - Jos Cöp
Taalontwikkeling: door taal worden kinderen mensen - Steven Pont
Differentiëren binnen woordenschatonderwijs - Martie de Pater
Taal is niet los te verkrijgen - Sieneke Goorhuis
De fase van het jonge schoolkind - kunnen kleuters leren lezen? - Ewald Vervaet
De taalles als taallab. Op weg naar een uitdagende invulling van de taalles. - Dolf Janson
Hoe leuk moeten we schoolteksten maken? Opleuken helpt niet! - Gerdineke van Silfhout
Hoe kinderen taalonderwijs weer als aantrekkelijk en zinvol kunnen ervaren. - Dolf Janson
Taaltips voor thuis - Paul Filipiak
Luisterboeken voor kinderen, waar vind je die? - Marleen Legemaat
Leesonderwijs: begin pas als het kind aan lezen toe is - Ewald Vervaet
Woorden en betekenissen - Dolf Janson
Wie goed leest, leest graag - en andersom - René Leverink
Leesproblemen en dyslexie -1- - Paul Filipiak
Leesproblemen en dyslexie -2- - Paul Filipiak
Leesproblemen en dyslexie: Comorbiditeit -3- - Paul Filipiak
Leesproblemen: fonologische dyslexie -4- - Paul Filipiak
Leesproblemen en dyslexie: Hardnekkigheid -5- - Paul Filipiak
Leesproblemen en dyslexie: Preventie -6- - Paul Filipiak
Directe instructie doorgelicht - 1: een kritische blik - Ewald Vervaet
Leesproblemen en dyslexie: Preventie -7- - Paul Filipiak
Hulp bij leesproblemen en dyslexie -8- - Paul Filipiak
Leesproblemen en dyslexie: Hulpprogramma`s -9- - Paul Filipiak
Directe instructie doorgelicht - 2: leesonderwijs en directe instructie - Ewald Vervaet
Leesproblemen en dyslexie: Toegankelijkheid -10- - Paul Filipiak
Leesonderwijs: wat is er mis en hoe kan het anders? - Jos Cöp
Directe instructie doorgelicht - 3: is trainen van kleuters mogelijk? - Ewald Vervaet
Fonologische vaardigheden -1- - Jeanne Buijks
Hoe functioneren kinderen met fonologische zwakte auditief en communicatief in de klas? -2- - Jeanne Buijks
De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -1- - Paul Filipiak
De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -2- - Paul Filipiak
De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -3- - Paul Filipiak
Speciale hulp bij de ontwikkeling van de spreekvaardigheid -6- - Jeanne Buijks
Hulp bij fonologische problemen; Intro en overzicht - Jeanne Buijks
Directe instructie doorgelicht - 4: de kijk vanuit de psychologie - Ewald Vervaet
Directe instructie doorgelicht - 5: wat zegt het onderzoek? - Ewald Vervaet
Directe instructie doorgelicht - 6: bezwaren tegen EDI-kleuteronderwijs - Ewald Vervaet
Fonologische zwakte - Speciale hulp bij het aanvankelijk lezen -9- - Jeanne Buijks
Fonologische zwakte - Speciale hulp na het primair onderwijs -11- - Jeanne Buijks
Het ontwikkelen van autonome leesmotivatie bij vrij lezen - Anneke Bemer
Lerende leeshulp - Karin van de Mortel
Visie & Beleid op onderwijs aan jonge kinderen. - Bertine van den Oever
De communicatieve klas - deel 1 - Paul Filipiak
Interactief voorlezen voor jonge kinderen - Judith Stoep
De communicatieve klas - deel 2 - Paul Filipiak
Kindgericht onderwijs voor het jonge kind - Bertine van den Oever
Het kiezen van woorden - Paul Filipiak
Woordenschatonderwijs - deel 2 - Paul Filipiak
Pratend en lezend woorden leren; Intro en overzicht -0- - Paul Filipiak
Woorden in de klas -1- - Paul Filipiak
Woordselectie en didactiek -5- - Paul Filipiak
Woordselectie (1) -2- - Paul Filipiak
Woordselectie (2) -3- - Paul Filipiak
Woordselectie (3) -4- - Paul Filipiak
Woordenschatonderwijs -6- - Paul Filipiak
Pratend woorden leren -7- - Paul Filipiak
Lezend woorden leren -8- - Paul Filipiak
Kennisgericht woorden leren -9- - Paul Filipiak
Toetsing -10- - Paul Filipiak
Woorden in het brein -11- - Paul Filipiak
Woordselectie en woordenschatdidactiek -12- - Paul Filipiak
Taalkansen voor het jonge kind - Bertine van den Oever
Nadenken over goed woordgebruik - Paul Filipiak
In langdurig contact met woorden - deel 1 - Paul Filipiak
In langdurig contact met woorden - deel 2 - Paul Filipiak
Woorden leren in de zaakvakken - deel 1 - Paul Filipiak
Woorden leren in de zaakvakken - deel 2 - Paul Filipiak
Woorden leren in de zaakvakken - deel 3 - Paul Filipiak
Woorden leren in de zaakvakken - deel 4 - Paul Filipiak
Toelichting beoordelingscriteria en beoordeling LVS-toetsen Woordenschat (1) - Corine Treffers
Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Luisteren en Technisch Lezen (2) - Corine Treffers
Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Lezen (3) - Corine Treffers
Beoordeling LVS-toetsen Spelling en Taalverzorging (4) - Corine Treffers
Beoordeling LVS-toetsen Schrijfvaardigheid en Engels (5) - Corine Treffers
Beoordeling LVS-toetsen Rekenen-Wiskunde (6) - Corine Treffers
Beoordeling LVS-toetsen Hoofdrekenen en overige specifieke vaardigheden (7) - Corine Treffers
Als je leerling stil is. Mogelijke redenen voor teruggetrokken gedrag. - Anton Horeweg
(Hardop)denkend leren lezen - Begrijpend lezen is denkend lezen - intro en overzicht (0) - Paul Filipiak
Het denkend lezen in perspectief - Kenmerken leesonderwijs (1) - Paul Filipiak
Het denkend lezen in perspectief - Een glimp van een onzichtbare activiteit (2) - Paul Filipiak
Het denkend lezen in perspectief - Begrijpend lezen is denkend lezen en leesmotivatie (3) - Paul Filipiak
Het denkend lezen in perspectief - Kennis, woordenschat en lezen (4) - Paul Filipiak
Het denkend lezen in perspectief - Zaakvakgericht leesonderwijs (5) - Paul Filipiak
Onderwijs in denkend lezen - Het basis-lesmodel (7) - Paul Filipiak
Leesstrategieën en leesdoelen - Wat werkt? (10) - Paul Filipiak
Tips en trucs voor het hardopdenkend lezen - Deel 1 (13) - Paul Filipiak
Leesstrategieën en leesdoelen - De keuze en definitie van leesstrategieën (8) - Paul Filipiak
Tips en trucs bij het hardopdenkend lezen - Deel 2 (14) - Paul Filipiak
Woordenschat uitbreiden met prentenboeken - Paul Filipiak
Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (4). Hulp bij wisselend gehoorverlies en auditieve verwerkingsproblemen. - Jeanne Buijks
Succesvol beginnend lezen - Paul Filipiak
Geen woorden, maar kinderen - Paul Filipiak
Begrijpend lezen, de scheve toren van Pisa - Bert Kalkman